"Οι μονάδες αποθήκευσης ενέργειας ακυρώνουν πλήρως το αφήγημα της «πράσινης» ενέργειας"

Σε μία κατάμεστη αίθουσα του πολιτιστικού κέντρου Δόριζας του δήμου Τρίπολης, ο Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Τρίπολης συμμετείχε την προηγούμενη εβδομάδα (6/4) στην ενημερωτική συζήτηση με θέμα τις βιομηχανικές μονάδες αποθήκευσης ενέργειας, η οποία στηρίχθηκε από την Πρωτοβουλία για την Προστασία του Πάρνωνα, με τη συμμετοχή του αντιδημάρχου Τρίπολης Πρωτογενούς Τομέα & Δημοτικών Ενοτήτων, των επικεφαλής όλων των δημοτικών παρατάξεων, δημοτικών συμβούλων, εκπροσώπων περιφερειακών παρατάξεων, καθώς επίσης και επιχειρηματιών οι οποίοι δραστηριοποιούνται στον κλάδο των ΑΠΕ στην περιοχή.

Τον συντονισμό της συζήτησης έκανε ο Πρόεδρος της τ.κ. Δόριζας Αποστόλης Λυμπερόπουλος. Την αρχική τοποθέτηση έκανε ο Τάκης Παπούλιας - φυσικός, ενώ τις κεντρικές εισηγήσεις έκαναν η Χάρις Γιαννοπούλου -Πυρηνικός Ιατρός και ο Γιώργος Παναγιωτόπουλος - εκπρόσωπος του ΕΟΣ Τρίπολης σε θέματα Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης και συντονιστής της Εταιρείας Προστασίας και Ανάπτυξης Μαινάλου. Επιγραμματικά τα σημεία που αναλύθηκαν στις παρουσιάσεις είναι τα εξής:

Οι πυρκαγιές σε βιομηχανικές μονάδες αποθήκευσης ενέργειας είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατο να αποτραπούν, με 12 πυρκαγιές κατά μέσο όρο να καταγράφονται ανά έτος παγκοσμίως.

-Από τις αρχές του 2025 έχουμε ήδη 3 μεγάλες πυρκαγιές σε μονάδες αποθήκευσης ενέργειας.
-Οι τελευταίες μελέτες (2024) μας δείχνουν ότι το νέφος από τέτοιες πυρκαγιές περιέχει μερικές από τις πιο θανατηφόρες ουσίες που υπάρχουν, όπως το υδροφθόριο (HF), το υδροχλώριο (HCl) και το υδροκυάνιο (HCN), καθώς και πολλές άλλες, με εξαιρετικά επιβλαβείς επιπτώσεις, ακόμα και σε απλή επαφή με το δέρμα.
-Λόγω των παραπάνω, σε κάθε τέτοια πυρκαγιά απαιτείται η πλήρης εκκένωση περιοχής αρκετών χιλιομέτρων.
-Οι επιπτώσεις του νέφους που εκλύεται, επηρεάζουν περιοχές μέχρι και 15 χιλιόμετρα μακριά, που σημαίνει ότι το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τον οικισμό δίπλα στον οποίο εγκαθίστανται τέτοιες μονάδες.
-Συγκεκριμένα σε σχέση με τη Δόριζα, ακόμα και η Τρίπολη η οποία απέχει 10 χλμ, βρίσκεται σαφώς μέσα σε ακτίνα επικινδυνότητας.
-Ο υδροφόρος ορίζοντας και οι καλλιέργειες πρέπει να ελέγχονται για όλα τα εμπλεκόμενα χημικά.
-Σε αντίστοιχη πυρκαγιά στην Καλιφόρνια τον Ιανουάριο του 2025, δειγματοληψίες χώματος έδειξαν συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων 100 - 1000 φορές παραπάνω από το όριο ασφαλείας.
-Σύμφωνα με τις οδηγίες της πυροσβεστικής υπηρεσίας, μία τέτοια φωτιά σε βιομηχανικά συστήματα αποθήκευσης είναι αδύνατο να σβήσει, και ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης είναι ο περιορισμός της μέχρι να σβήσει μόνη της, κάτι που διαρκεί από ημέρες έως εβδομάδες.
-Όλα τα παραπάνω καθιστούν τις βιομηχανικές μονάδες αποθήκευσης τάξεις μεγέθους πιο επικίνδυνες από την παραγωγή ενέργειας μέσω λιγνίτη, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι λόγω της πολύ χαμηλής ενεργειακής πυκνότητάς τους, πρέπει να εγκατασταθούν σχεδόν παντού για να έχουν έστω και ελάχιστο αποτέλεσμα.
-Εφ’ όσον οι μονάδες αποθήκευσης είναι αναπόσπαστο κομμάτι των ΑΠΕ για τη βιωσιμότητά τους, τότε η σημερινή τεχνολογία των ΑΠΕ όχι μόνο δεν μπορεί να θεωρηθεί «πράσινη», αλλά και μη βιώσιμη στο σύνολό της.

Εκτός από τις βιομηχανικές μονάδες αποθήκευσης, αναλύθηκε και μια σειρά επιπλέον επιπτώσεων σε άλλους τομείς:

-Υπάρχουν πλέον σαφείς επιπτώσεις των ΑΠΕ στην ανθρώπινη υγεία, σε πάρα πολλούς τομείς.
-Πολλές από αυτές τις επιπτώσεις έχουν αναγνωριστεί δικαστικά ήδη σε πολλά μέρη του κόσμου.
-Πλέον υπάρχουν δεκάδες μελέτες από όλο τον κόσμο που καταδεικνύουν τις αρνητικές επιπτώσεις των ΑΠΕ στην τουριστική δραστηριότητα, σε ποσοστό ακόμα και άνω του 50%.
-Οι μόνιμες θέσεις εργασίας που προσφέρουν οι ΑΠΕ είναι απειροελάχιστες και πρακτικά αμελητέες σε σχέση με τις ανάγκες του πληθυσμού.
-Αντίθετα, η ήπια τουριστική ανάπτυξη προσφέρει μόνιμες θέσεις εργασίας σε τάξη μεγέθους δεκάδες φορές περισσότερες από τις ΑΠΕ, οι οποίες όμως ακυρώνονται σε περιοχές όπου αναπτύσσονται ΑΠΕ.
-Οι αρνητικές επιπτώσεις των ΑΠΕ στην τουριστική κίνηση είναι ακόμα μεγαλύτερες σε περιοχές στις οποίες το τουριστικό προϊόν βασίζεται στη φύση, όπως στην Αρκαδία αλλά και σε ολόκληρη την Πελοπόννησο.
-Ειδικά στην ευρύτερη περιοχή της Δόριζας περνούν πάνω από 500 πεζοπορικές και ποδηλατικές διαδρομές, πολλές από τις οποίες έχουν πλέον καταστραφεί ή υποβαθμιστεί από την εγκατάσταση αιολικών ή αντίστοιχων σταθμών.
-Τα ανταποδοτικά που προσφέρουν οι εταιρείες ΑΠΕ στις τοπικές κοινωνίες είναι από απειροελάχιστα έως μηδενικά, ενώ τα εισπράττουν στο πολλαπλάσιο από τους καταναλωτές με έμμεσους τρόπους.
-Υπάρχουν πλέον μελέτες από μεγάλα ιδρύματα (όπως π.χ. το Χάρβαρντ) οι οποίες δείχνουν με σαφήνεια ότι οι ΑΠΕ επηρεάζουν αρνητικά και το κλίμα, με επιπτώσεις όπως αύξηση της θερμοκρασίας και ξηρασίες στις περιοχές όπου εγκαθίστανται.
-Η υπερανάπτυξη των ΑΠΕ δεν δείχνει να έχει κανένα σοβαρό έρεισμα, αφού πολλές χώρες (όπως η Γερμανία) εγκαινιάζουν καινούρια λιγνιτικά εργοστάσια, υπάρχουν χιλιάδες λιγνιτικά που συνεχίζουν (και θα συνεχίζουν) να λειτουργούν σε όλο τον κόσμο, ενώ η κατανάλωση ορυκτών καυσίμων συνεχίζει να αυξάνεται αντί να μειώνεται.
-Είναι πλέον κοινός τόπος ότι οι ΑΠΕ (με τη σημερινή τους μορφή) αδυνατούν να αποτελέσουν την εναλλακτική στα ορυκτά καύσιμα, αφού ακόμα και μετά από 20 χρόνια ραγδαίας ανάπτυξης η συμμετοχή τους στο παγκόσμιο ενεργειακό μίγμα είναι πολύ μικρή (<10%), ενώ η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα συνεχίζει να είναι άνω του 70%

Στην εκδήλωση πήρε το λόγο και επιχειρηματίας που δραστηριοποιείται στις ΑΠΕ και ειδικότερα σε αντίστοιχες μονάδες αποθήκευσης, ο οποίος όχι μόνο δεν αναίρεσε τίποτα από τα παραπάνω, αλλά παραδέχθηκε πως κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι σε τέτοια συστήματα δε θα συμβεί πυρκαγιά, καθώς και ότι αν συμβεί πυρκαγιά και δεν αντιμετωπιστεί στην αρχή της, μετά είναι πρακτικά αδύνατο να σβήσει.

Τον λόγο πήρε επίσης και εκπρόσωπος της δημοτικής αρχής ο οποίος τόνισε ότι ο Δήμος έχει πάρει σαφή θέση κατά αντίστοιχων έργων στην περιοχή. Παρ’ όλα αυτά τόνισε επίσης ότι όπου δίνεται το πράσινο φως για εγκατάσταση ΑΠΕ, τηρούνται όλα τα μέτρα ασφαλείας και έτσι διασφαλίζεται η ασφάλεια, κάτι που δυστυχώς δείχνει ότι παρά τις καλές προθέσεις, υπάρχει σοβαρή άγνοια της κατάστασης και των δεδομένων, αφού τα μέτρα ασφαλείας τηρούνται και σε όλες τις αντίστοιχες πυρκαγιές που εκδηλώνονται σε όλο τον κόσμο, αδυνατώντας να τις σταματήσουν.

Τονίστηκε επίσης ότι ο αρμόδιος φορέας ελέγχου σε έργα ΑΠΕ είναι η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (πλέον ΡΑΑΕΥ), ο οποίος είναι αντίστοιχος φορέας με τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων η οποία πιστοποιούσε την ασφάλεια των σιδηροδρόμων, αφήνοντας ξεκάθαρα ερωτήματα ως προς τον τρόπο που όλοι αυτοί οι φορείς διασφαλίζουν την ασφάλεια, αλλά και την ίδια την ανεξαρτησία τους.

Ο ΕΟΣ Τρίπολης διαθέτει πλήρη τεκμηρίωση για όλες τις θέσεις του και είναι ανά πάσα στιγμή στη διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου για εκτενέστερη ενημέρωση.