Το, παρολίγον, Ευρωπαϊκό "φιάσκο" και η επισφαλής (;) συμφωνία για την Ουκρανία

Το άτοκο δάνειο ύψους 90 δισ. ευρώ (105 δισ. δολαρίων) που ενέκρινε η Ε.Ε, προκειμένου ν' αποτραπεί η βύθιση της ουκρανικής οικονομίας και, συνακόλουθα, του στρατού της σε δημοσιονομικό αδιέξοδο έως το 2027, δεν προέκυψε με τον τρόπο που επιθυμούσαν ορισμένοι ηγέτες. Ωστόσο, το γεγονός ότι τελικά επετεύχθη συμφωνία συνιστά...σωτηρία για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

«Αν φεύγαμε σήμερα από τις Βρυξέλλες διχασμένοι, η Ευρώπη θα είχε απολέσει κάθε γεωπολιτική σημασία», δήλωσε ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Μπαρτ ντε Βέβερ, λίγο πριν από τις 4 τα ξημερώματα. «Θα ήταν μια απόλυτη καταστροφή».

Πράγματι, εάν δεν είχε συναφθεί ακόμα κι αυτή η, σχετικά, επισφαλής συμφωνία- "επισφαλής", διότι η αποπληρωμή του δανείου εκ μέρους της Ουκρανίας έχει συνδεθεί με την ολοκλήρωση του πολέμου και, μάλιστα, προϋποθέτει, ουσιαστικά, ήττα της Ρωσίας-, σήμερα κάποιοι θα μιλούσαν για την "αρχή του τέλους" της Ενωμένης Ευρώπης.

Σε κάθε περίπτωση, οι ηγέτες των 27 κρατών-μελών της ΕΕ δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σε ένα ιστορικό δάνειο που θα χρηματοδοτούνταν άμεσα από τα δεσμευμένα ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία.

Η συμβιβαστική λύση αναφέρει πως η Ουκρανία δεν θα επιστρέψει ούτε ένα ευρώ πριν από τη λήξη του πολέμου, ενώ η Ευρώπη διατηρεί το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για την αποπληρωμή του δανείου, εφόσον η Ρωσία δεν καταβάλει "πολεμικές αποζημιώσεις" στην Ουκρανία. Βέβαια, όπως προαναφέραμε, "αποζημιώσεις" καταβάλλει ο ηττημένος...

Νευραλγικός και..."ευαίσθητος" πολιτικά θα είναι και ο ρόλος του Eurogroup στο προσεχές μέλλον, του ατύπου συμβουλίου, δηλαδή, που αποτελείται από τους Υπουργούς Οικονομικών των χωρών μελών και έχει ως Πρόεδρο τον Έλληνα, κ. Κυριάκο Πιερρακάκη.

Προς ώρας, τα κεφάλαια που "ξεκλειδώνονται" διασώζουν το Κίεβο κι εξασφαλίζουν, μεσοπρόθεσμα, την συνέχιση του πολέμου, την ώρα που η Ουκρανία προσπαθεί να ανακόψει τις ρωσικές προελάσεις στο πεδίο της μάχης, ενώ ταυτόχρονα διαπραγματεύεται με την Ουάσινγκτον ένα ειρηνευτικό σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου.

«Πρόκειται για ουσιαστική στήριξη που ενισχύει πραγματικά την ανθεκτικότητά μας», έγραψε ο Ζελένσκι στην πλατφόρμα X. «Είναι σημαντικό τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία να παραμείνουν δεσμευμένα και η Ουκρανία να έχει λάβει εγγύηση χρηματοοικονομικής ασφάλειας για τα επόμενα χρόνια. Ευχαριστώ για το αποτέλεσμα και για την ενότητα».

«Το μήνυμα που στέλνουμε σήμερα στη Ρωσία είναι απολύτως ξεκάθαρο. Πρώτον, δεν έχετε πετύχει τους στόχους σας στην Ουκρανία. Δεύτερον, η Ευρώπη στέκεται στο πλευρό της Ουκρανίας -σήμερα, αύριο και για όσο χρειαστεί», δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα.

Πολύωρες, "σκληρές" διαπραγματεύσεις

Η διαδικασία δεν ήταν χωρίς εμπόδια. Η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Τσεχία ψήφισαν υπέρ του δανείου υπό τον όρο ότι δεν θα έχουν καμία οικονομική επιβάρυνση.

Το Βέλγιο -το οποίο φιλοξενεί τη συντριπτική πλειονότητα των δεσμευμένων, Ρωσικών κεφαλαίων- φοβάται μελλοντικά αντίποινα από τη Ρωσία ή νομική ευθύνη σε περίπτωση ειρηνευτικής συμφωνίας που θα προβλέπει την επιστροφή των κεφαλαίων στη Μόσχα.

Πριν από την ψηφοφορία, ο Ντε Βέβερ ζήτησε «δεσμευτικές εγγυήσεις» από όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ σε αντάλλαγμα για την έγκριση του δανείου. «Οι απλές προφορικές υποσχέσεις δεν αρκούν», δήλωσε στο Βελγικό κοινοβούλιο την Πέμπτη.

Μέχρι σήμερα, η ΕΕ χρησιμοποιούσε τους τόκους από τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία -κυρίως ομόλογα- για να χρηματοδοτεί μέρος της βοήθειας προς το Κίεβο. Καθώς όμως τα ομόλογα λήγουν και μετατρέπονται σε μετρητά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιδίωκε να δανειστεί αυτά τα κεφάλαια και να τα διοχετεύσει στην Ουκρανία έως ότου η Ρωσία καταβάλει αποζημιώσεις.

Τη Δευτέρα, η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας κατέθεσε αγωγή, διεκδικώντας δισεκατομμύρια ευρώ σε αποζημιώσεις από το Βελγικό αποθετήριο Euroclear. Σύμφωνα με το Ρωσικό πρακτορείο TASS, η αγωγή χαρακτηρίστηκε «προληπτικό μέτρο» ενάντια στα σχέδια της ΕΕ να μεταφέρει τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία «σε τρίτους».

Σε ανακοίνωσή της την Παρασκευή, η ρωσική κεντρική τράπεζα δήλωσε ότι θα διεκδικήσει αποζημιώσεις από ευρωπαϊκές τράπεζες ίσες με την αξία των δεσμευμένων κεφαλαίων και τα διαφυγόντα κέρδη.

"Ανακούφιση", αβεβαιότητα και....απάθεια.....

Οι πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής έφεραν, τελικά, ανακούφιση τόσο στο Κίεβο όσο και στις Βρυξέλλες. Αντιμέτωπη με τις αδιάκοπες ρωσικές επιθέσεις στην Ουκρανία και με έναν Λευκό Οίκο που δείχνει πρόθυμος για μια γρήγορη -και όχι απαραίτητα δίκαιη- ειρήνη, η ευρωπαϊκή «σωσίβια λέμβος» για την Ουκρανία, που ανασύρθηκε την τελευταία στιγμή από τον κίνδυνο διχασμού και καθυστερήσεων, υπόσχεται να ενισχύσει έναν αποφασισμένο σύμμαχο του Κιέβου στους αβέβαιους μήνες που έρχονται.

Μάλιστα, θα λέγαμε πως οι Ευρωπαίοι πολίτες ούτε που....κατάλαβαν πόσο κοντά έφθασε η Ένωση σε μια αποτυχία γιγαντιαίων διαστάσεων, που θ' απειλούσε την ίδια την ύπαρξή της. 

Ειδικά, οι Έλληνες πολίτες, ως συνήθως, έχουν ν' ασχοληθούν με πολύ πιο σημαντικά θέματα, όπως "ξυλοδαρμοί" μεταξύ επωνύμων, Χριστουγεννιάτικα Γκαλά με την πρέσβειρα των Η.Π.Α. και άλλα τέτοια...."χαριτωμενα".

Ευτυχώς, που κινητοποιήθηκαν οι αγρότες κι ασχολούμαστε και με κάτι σοβαρό....

Πέρα από τα...."αστεία", θα πρέπει να επισημάνουμε πως η συμφωνία για το δανεισμό της Ουκρανίας, είναι βέβαιο πως θα επηρεάσει και τις εσωτερικές, πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας, η οποία θ' αναλάβει την Προεδρία της Ε.Ε. το 2027.