Μεγάλη Τρίτη: "Εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή" - Το τροπάριο της Κασσιανής

Η Μεγάλη Τρίτη είναι αφιερωμένη στη μνήμη της αμαρτωλής γυναίκας που άλειψε τα πόδια του Χριστού με μύρο και τα σκούπισε με τα μαλλιά της (Λουκ. 7:36-50). Ο π. Αλέξανδρος Σμέμαν τονίζει ότι το γεγονός αυτό αποκαλύπτει τη δύναμη της μετάνοιας και της θείας συγχώρεσης (Schmemann, 1986).

Το κορυφαίο στοιχείο της ημέρας είναι το τροπάριο της Κασσιανής, που ψάλλεται το βράδυ στην ακολουθία του Όρθρου της Μεγάλης Τετάρτης. Η Κασσιανή, Βυζαντινή μοναχή και υμνογράφος του 9ου αιώνα, συνέθεσε αυτό το αριστούργημα, όπως επιβεβαιώνει η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, η οποία το χαρακτηρίζει δείγμα γυναικείας θεολογικής ευαισθησίας (Αρβελέρ, 2002).

Το «Κύριε η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή» εκφράζει τον πόνο της αμαρτίας και την ελπίδα στη θεία ευσπλαχνία, με τον Ιωάννη Φουντούλη να σημειώνει ότι η υμνολογία αυτή συνδυάζει ποίηση και δογματική ακρίβεια (Φουντούλης, 1990). Η ημέρα συνδέεται επίσης με την παραβολή των Ταλάντων (Ματθ. 25:14-30), που διδάσκει την αξιοποίηση των πνευματικών δωρεών, όπως αναλύει ο π. Ιωάννης Μέγεντορφ (Meyendorff, 1987).

Η Ακολουθία της Μεγάλης Τρίτης, με την κατανυκτική της ατμόσφαιρα, ενισχύεται από τη μελωδία του τροπαρίου, που συγκινεί βαθιά τους πιστούς. Ο Ευστράτιος Αργέντης υπογραμμίζει ότι η Κασσιανή, πέρα από ποιήτρια, υπήρξε μια γυναίκα που αμφισβήτησε τις κοινωνικές νόρμες της εποχής της, αφήνοντας ανεξίτηλο στίγμα στην εκκλησιαστική παράδοση (Αργέντης, 1955). Έτσι, η Μεγάλη Τρίτη γίνεται μια ημέρα που συνδυάζει τη διδασκαλία της μετάνοιας με την υμνολογική κληρονομιά, καλώντας τους πιστούς να αναλογιστούν τη δική τους πνευματική πορεία.