Η Ανατολική Πελοπόννησος πρωταγωνιστεί στην ανάπτυξη με το LEADER/CLLD

Με εντυπωσιακά αποτελέσματα ολοκληρώθηκε το Τοπικό Πρόγραμμα LEADER/CLLD 2014–2020 της Αναπτυξιακής Πάρνωνα Α.Ε., το οποίο έδωσε νέα πνοή στην Ανατολική Πελοπόννησο, στηρίζοντας την επιχειρηματικότητα, τους νέους επιστήμονες, τον πολιτισμό και το φυσικό περιβάλλον. Η υλοποίηση του προγράμματος απέδειξε ότι η τοπική κοινωνία μπορεί να σχεδιάσει και να εφαρμόσει στρατηγικές που αλλάζουν την καθημερινότητα και δημιουργούν προοπτικές για το μέλλον. Κορυφαία στιγμή του προγράμματος αποτέλεσε η ανακήρυξη του Όρους Πάρνωνα και του Ακρωτηρίου Μαλέα ως Απόθεμα Βιόσφαιρας της UNESCO, τον Σεπτέμβριο του 2025. Η διεθνής αυτή διάκριση τοποθετεί την περιοχή στο πλευρό εμβληματικών ελληνικών τοπίων, όπως το Φαράγγι της Σαμαριάς και ο Όλυμπος, ενισχύοντας την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, την προβολή των τοπικών προϊόντων και την ανταγωνιστικότητα στον τουρισμό. Η επιτυχία αυτή αποτελεί παρακαταθήκη για το μέλλον, αναδεικνύοντας την Ανατολική Πελοπόννησο ως τόπο που συνδυάζει τη φύση, την ιστορία και την καινοτομία. 

Υλοποιήθηκε για πρώτη φορά το πρόγραμμα «Αλιεία και Θάλασσα», δίνοντας νέα πνοή στις παράκτιες και αλιευτικές κοινότητες της Ανατολικής Πελοποννήσου. Οι δράσεις του στήριξαν τους ανθρώπους της θάλασσας, δημιούργησαν νέες ευκαιρίες δουλειάς και εισοδήματος, ενώ ταυτόχρονα προστάτευσαν και ανέδειξαν το φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον. Το πρόγραμμα έφερε νέες ιδέες και συνεργασίες, συνδέοντας την αλιευτική παράδοση με τις ανάγκες του σήμερα και ανοίγοντας δρόμο για ένα πιο βιώσιμο μέλλον. Παράλληλα, ο πολιτισμός αποτέλεσε βασικό πυλώνα της στρατηγικής. Μέσα από αποκαταστάσεις μνημείων, δημιουργία μουσείων, εκδόσεις και ντοκιμαντέρ, αναδείχθηκε η ιστορική και πολιτιστική ταυτότητα της Ανατολικής Πελοποννήσου. Οι πολιτιστικές δράσεις δεν πρόσφεραν μόνο εκπαιδευτικά και κοινωνικά οφέλη, αλλά δημιούργησαν και νέα τουριστικά προϊόντα, συνδέοντας την παράδοση με τη σύγχρονη δημιουργία. Ανάμεσα στις πιο ξεχωριστές παρεμβάσεις ξεχωρίζει η ανάδειξη του περίφημου οίνου Malvazia, που ταξίδεψε το όνομα και την ιστορία της περιοχής πέρα από τα σύνορα της χώρας.

Η καινοτομία βρήκε πρόσφορο έδαφος μέσα από συνεργασίες σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, δημιουργώντας θεματικά δίκτυα γύρω από τη γαστρονομία, τον τουρισμό και τα τοπικά προϊόντα. Η συμμετοχή σε διατοπικά και διακρατικά σχέδια επέτρεψε την ανταλλαγή τεχνογνωσίας, την ανάπτυξη νέων ιδεών και την καλλιέργεια μιας κουλτούρας εξωστρέφειας και συνεργασίας, που ενίσχυσε την αναγνωρισιμότητα της περιοχής. Επιπλέον, σημαντική ήταν και η παρουσία νέων επιστημόνων, οι οποίοι βρήκαν ευκαιρίες να δημιουργήσουν σύγχρονες δομές και να προσφέρουν πολύτιμες υπηρεσίες στον τόπο τους. Από γυμναστήρια και βρεφονηπιακούς σταθμούς μέχρι εδαφολογικά εργαστήρια και οδοντιατρεία, οι πρωτοβουλίες αυτές ενίσχυσαν την απασχόληση, συνέβαλαν στη συγκράτηση του ανθρώπινου δυναμικού στην περιοχή και περιόρισαν το φαινόμενο της «διαρροής εγκεφάλων» προς τα μεγάλα αστικά κέντρα ή το εξωτερικό.

Περισσότερα από 240 έργα υλοποιήθηκαν μέσα από το πρόγραμμα, με συνολική δημόσια δαπάνη που ξεπέρασε τα 21 εκατομμύρια ευρώ. Η Αναπτυξιακή Πάρνωνα δεν επένδυσε μόνο σε έργα, αλλά και στους ανθρώπους της. Δημιούργησε μια δυνατή ομάδα με 22 εξειδικευμένα στελέχη, πολλά από τα οποία ανήκουν στη νέα γενιά επιστημόνων. Μέσα από σεμινάρια, εργαστήρια και εκπαιδευτικά προγράμματα σε Ελλάδα και Ευρώπη, το προσωπικό απέκτησε νέες δεξιότητες και εμπειρίες. Έτσι, η εταιρεία ενίσχυσε την αποτελεσματικότητά της, αλλά και τη δυνατότητά της να στηρίζει πιο ουσιαστικά την τοπική ανάπτυξη. Με αυτό τον τρόπο η Αναπτυξιακή Πάρνωνα κατάφερε να διπλασιάσει τους πόρους που έφτασαν στην περιοχή, ανεβάζοντας τη δημόσια δαπάνη από 11,7 σε πάνω από 21,4 εκατομμύρια ευρώ. Αυτό δείχνει τη δύναμη του οργανισμού να φέρνει αποτελέσματα, να αξιοποιεί ευρωπαϊκές ευκαιρίες και να δίνει πραγματική ώθηση στην ανάπτυξη της Ανατολικής Πελοποννήσου. 

Οι παρεμβάσεις κάλυψαν ένα ευρύ φάσμα τομέων, από τη στήριξη της μεταποίησης αγροτικών προϊόντων μέχρι την ενίσχυση καινοτόμων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών. Ο αγροδιατροφικός τομέας βγήκε ιδιαίτερα ενδυναμωμένος, με νέες γραμμές παραγωγής και σύγχρονο εξοπλισμό που αναβάθμισαν προϊόντα όπως το ελαιόλαδο, το κρασί, το μέλι και τα παραδοσιακά αρτοσκευάσματα, δίνοντας νέα ώθηση στην τοπική οικονομία και αυξάνοντας τις δυνατότητες εξαγωγών. Το LEADER/CLLD απέδειξε ότι η συμμετοχή, η συνεργασία και η στρατηγική στόχευση μπορούν να μεταμορφώσουν μια περιοχή. Η επιτυχημένη ολοκλήρωση του Τοπικού Προγράμματος LEADER/CLLD 2014–2020 αποτελεί ακόμη έναν σταθμό στη διαδρομή των 30 χρόνων της Αναπτυξιακής Πάρνωνα Α.Ε., που συνεχίζει να επενδύει στον τόπο, τους ανθρώπους και τις προοπτικές της Ανατολικής Πελοποννήσου. Η περιοχή μπαίνει σε μια νέα εποχή ανάπτυξης, με ισχυρό ανθρώπινο δυναμικό, δυναμικές επιχειρήσεις και διεθνή αναγνώριση, χτίζοντας ένα μέλλον βιώσιμο, δημιουργικό και εξωστρεφές.

LEADER/CLLD 2014–2020: Πολλές ιστορίες, ένα ενιαίο αφήγημα ανάπτυξης  

Δείτε το βίντεο: https://youtu.be/aoNSpVgaKM4 

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το Τοπικό Πρόγραμμα LEADER/CLLD 2014–2020 της Ανατολικής Πελοποννήσου και την Αναπτυξιακή Πάρνωνα Α.Ε., επισκεφθείτε: https://leader2014-2020.parnonas.gr/ 

Για την Αναπτυξιακή Πάρνωνα Α.Ε. και την ευρύτερη δραστηριότητά της, δείτε: https://www.parnonas.gr/ 

Στοίχημα που κερδήθηκε σε αριθμούς

Συνολική Δημόσια Δαπάνη: 21,45 εκατ. €

Δημόσιες Πράξεις: 71 έργα – 8,22 εκατ. €

Ιδιωτικές Πράξεις: 169 έργα – 17,51 εκατ. €

Σχέδια Συνεργασίας: 10 έργα – 735 χιλ. €

Διπλασιασμός πόρων: από 11,7 εκατ. € σε 21,45 εκατ. €

Τι είναι το LEADER/CLLD 2014–2020

Το Τοπικό Πρόγραμμα LEADER/CLLD 2014–2020 είναι ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα που βοήθησε αγροτικές και παράκτιες περιοχές να αναπτυχθούν με έναν διαφορετικό τρόπο: δίνοντας τον λόγο στους ίδιους τους ανθρώπους της περιοχής. Σε αντίθεση με άλλα προγράμματα που σχεδιάζονται «από τα πάνω», το LEADER/CLLD στηρίζεται στη λογική της συμμετοχής και της συνεργασίας. Δήμοι, φορείς, επιχειρήσεις, σύλλογοι και κάτοικοι συζήτησαν μαζί, κατέθεσαν ιδέες και αποφάσισαν ποιες δράσεις είχαν μεγαλύτερη σημασία για τον τόπο τους. Μέσα από αυτό το πρόγραμμα χρηματοδοτήθηκαν εκατοντάδες έργα: από νέες επιχειρήσεις και επενδύσεις στον αγροδιατροφικό τομέα, μέχρι την αποκατάσταση μνημείων, τη δημιουργία μουσείων και δράσεις προστασίας του περιβάλλοντος. Ενισχύθηκαν νέοι επιστήμονες για να μείνουν και να εργαστούν στον τόπο τους, αναδείχθηκαν τοπικά προϊόντα και παραδόσεις, ενώ παράλληλα καλλιεργήθηκε μια νέα κουλτούρα συνεργασίας και εξωστρέφειας. Η αξία του LEADER/CLLD είναι ότι δίνει φωνή στις ίδιες τις τοπικές κοινωνίες, ώστε να σχεδιάζουν το μέλλον τους με βάση τις πραγματικές τους ανάγκες. Έτσι, οι δράσεις που υλοποιούνται δεν είναι γενικές και απρόσωπες, αλλά συνδεδεμένες με την καθημερινότητα, την ταυτότητα και τις προοπτικές κάθε περιοχής.

Τι είναι η Αναπτυξιακή Πάρνωνα Α.Ε.

Η Αναπτυξιακή Πάρνωνα είναι μια Ομάδα Τοπικής Δράσης, η οποία βοηθά την Ανατολική Πελοπόννησο να πηγαίνει μπροστά. Φροντίζει να αξιοποιούνται ευρωπαϊκά και εθνικά προγράμματα, ώστε να στηρίζονται οι επιχειρήσεις, οι νέοι επιστήμονες, ο πολιτισμός και η προστασία του περιβάλλοντος. Συνεργάζεται με δήμους, φορείς και κατοίκους, λειτουργώντας σαν γέφυρα που ενώνει την τοπική κοινωνία με την Ευρώπη. Συγκροτεί επιστημονικό πυρήνα που σχεδιάζει και υλοποιεί την τοπική στρατηγική LEADER Με αυτόν τον τρόπο φέρνει πόρους, ιδέες και ευκαιρίες που κρατούν ζωντανό τον τόπο και δημιουργούν νέες προοπτικές για το μέλλον.

Facebook: https://www.facebook.com/parnonas.gr 

YouTube: https://www.youtube.com/@AnaptixiakiParnonaAE 

Η εφαρμογή του Τοπικού Προγράμματος LEADER/CLLD για την προγραμματική περίοδο 2014–2020 απέφερε σημαντικά αποτελέσματα, ενισχύοντας την κοινωνική συνοχή, την επιχειρηματικότητα και την τοπική ανάπτυξη στις αγροτικές περιοχές της χώρας. 

Για το σχεδιασμό της στρατηγικής του τοπικού προγράμματος, η τοπική κοινότητα και οι τοπικοί φορείς έλαβαν ενεργό ρόλο στον καθορισμό των αναγκών, μέσα από τη συμμετοχή τους στις διαβουλεύσεις. Οι συμμετέχοντες προέρχονταν από ένα ευρύ φάσμα πεδίων δραστηριοτήτων, σχετικών με την τοπική ανάπτυξη, όπως ο Δημόσιος τομέας, οι επιχειρήσεις, ο αγροτικός και αλιευτικός τομέας, ο πολιτισμός κ.α., ενώ γεωγραφικά είναι ομοιόμορφα κατανεμημένοι.

Σε ό,τι αφορά το εταιρικό σχήμα του Τοπικού Προγράμματος, αυτό είναι δομημένο, ισορροπημένο και αντιπροσωπευτικό των τοπικών συμφερόντων και αναγκών της περιοχής. Περιλαμβάνει εταίρους από το δημόσιο και των ιδιωτικό τομέα σε σωστή αναλογία. Σε επίπεδο λήψης αποφάσεων, καμία ομάδα συμφέροντος δεν αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 49% των μελών του εταιρικού σχήματος.

Παρακάτω αποτυπώνονται συνοπτικά τα σημαντικότερα αποτελέσματα από την εφαρμογή του Τοπικού Προγράμματος LEADER/CLLD 2014–2020. 

Συνολική εγκεκριμένη δημόσια δαπάνη: 21.452.143,57

• Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ): 18.652.143,57
• Πρόγραμμα Αλιείας: 2.800.000,00 €

71 Πράξεις Δημόσιου Χαρακτήρα: 8.220.995,67 €

• 54 Δημόσιες Επενδύσεις ΠΑΑ: 6.862.323,06 €
• 17 Δημόσιες Επενδύσεις Αλιεία: 1.358.672,61 €

169 Πράξεις Ιδιωτικού Χαρακτήρα: 17.508.004,47 €

• 127 Ιδιωτικές Επενδύσεις ΠΑΑ: 15.389.774,06 €
• 42 Ιδιωτικές Επενδύσεις Αλιεία: 2.118.230,41 €

10 Σχέδια Συνεργασίας: 735.962,80 €

• 8 Σχέδια ΠΑΑ: 651.000,00 €
• 2 Σχέδια Αλιεία: 84.962,80 €

• Σταθερή στήριξη της μεταποίησης γεωργικών προϊόντων και παραγωγής τροφίμων με άμεση επίπτωση στην γεωργική παραγωγή. 

Η σταθερή στήριξη της μεταποίησης γεωργικών προϊόντων και της παραγωγής τροφίμων αποτελεί στρατηγική επιλογή με άμεση και ουσιαστική επίδραση στην πρωτογενή παραγωγή. Υλοποιήθηκαν 26 επενδυτικά σχέδια στο πλαίσιο των οποίων ενισχύθηκαν κατά περίπτωση κτηριακές παρεμβάσεις, εγκατάσταση καινούριου σύγχρονου εξοπλισμού λειτουργίας, καινοτόμες γραμμές παραγωγής και συσκευασίας, χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, συστήματα πιστοποίησης διαδικασιών οργάνωσης και παραγωγής και ψηφιακά εργαλεία προβολής.

Οι παρεμβάσεις αυτές εφαρμόστηκαν σε πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, με παραγόμενο προϊόν ελαιόλαδο, επιτραπέζιες ελιές, πορτοκάλι, κρασί, μέλι, καθώς και αρτοσκευάσματα, γλυκίσματα και αιθέρια έλαια.

H αύξηση της εμπορικής αξίας των προϊόντων που μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των εξαγωγών, η ενίσχυση της βιωσιμότητας και της ανταγωνιστικότητας του αγροδιατροφικού τομέα και η ενίσχυση της ενεργειακής αυτονομίας είναι ορισμένα από τα οφέλη που προέκυψαν τόσο για τις ίδιες επιχειρήσεις όσο και για την ευρύτερη περιοχή.

• Σημαντική παρουσία νέων επιστημόνων στα επενδυτικά σχέδια με κοινωνικό και αναπτυξιακό αντίκτυπο

Το πρόγραμμα προσέλκυσε σημαντικό αριθμό νέων επιστημόνων, όπως γεωπόνους, γεωλόγους, λογιστές, εκπαιδευτικούς, γιατρούς και φαρμακοποιούς, κλπ. Υλοποιήθηκαν 13 επενδυτικά σχέδια στο πλαίσιο των οποίων ενισχύθηκαν κατά περίπτωση κτηριακές παρεμβάσεις, προμήθεια ειδικού εξοπλισμού, νέες τεχνολογίες, συστήματα πιστοποίησης διαδικασιών λειτουργίας και ψηφιακά εργαλεία προβολής.

Η δράση αφορούσε αποκλειστικά κατόχους πτυχίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και σαν αποτέλεσμα δημιουργήθηκαν ένα (1) γυμναστήριο, δυο (2) εδαφολογικά εργαστήρια, ένα (1) φυσιοθεραπευτήριο, ένα (1) οδοντιατρείο, ένα (1) εργαστήριο μικροβιολογίας/βιοπαθολογίας, ένας (1) πρότυπος βρεφονηπιακός σταθμός και ένα (1) φαρμακείο, μετεγκαταστάθηκαν ένα (1) αρχιτεκτονικό και δυο (2) λογιστικά γραφεία, ενώ εκσυγχρονίστηκαν ένα (1) οινολογικό εργαστήριο και ένα (1) γυμναστήριο.

Η δράση αυτή πρωτίστως, συνέβαλε καθοριστικά στη συγκράτηση των νέων επιστημόνων στην περιοχή, προσφέροντάς τους ευκαιρίες απασχόλησης και ανάπτυξης δεξιοτήτων σε τοπικό επίπεδο. Η εξέλιξη αυτή ενίσχυσε τη δυναμική του ανθρώπινου κεφαλαίου και περιόρισε το φαινόμενο της «διαρροής εγκεφάλων» προς τα αστικά κέντρα ή το εξωτερικό. Παράλληλα, συνέβαλε στη μείωση του ποσοστού γήρανσης του πληθυσμού, ενισχύοντας τη δημογραφική ανανέωση και δημιουργώντας συνθήκες βιώσιμης ανάπτυξης. Η παρουσία νέων και ενεργών πολιτών ενδυναμώνει τον κοινωνικό ιστό και ενισχύει την τοπική οικονομία.

Τέλος, ιδιαίτερη σημασία έχει η ενίσχυση της παροχής υπηρεσιών προς τους πολίτες, αφού βελτιώθηκε η προσβασιμότητα σε κρίσιμες υπηρεσίες και ενισχύθηκε η αποτελεσματικότητα των τοπικών δομών.

• Ενίσχυση δεξιοτήτων στελεχών της Εταιρείας και βελτίωση της αποτελεσματικότητας του επιστημονικού πυρήνα της, στοχεύοντας στην τοπική ανάπτυξη (ομάδα έργου LEADER).

Η Αναπτυξιακή Πάρνωνα Α.Ε., πέτυχε να διασφαλίσει την εύρυθμη και αποδοτική εφαρμογή του προγράμματος LEADER/CLLD, μέσω της συγκρότησης ενός ισχυρού επιστημονικού πυρήνα, αποτελούμενου από 22 εξειδικευμένα στελέχη. Από αυτά, 8 είναι κάτοχοι μεταπτυχιακού διπλώματος ενώ 13 άτομα ανήκουν στη νέα γενιά επιστημόνων, ηλικίας κάτω των 40 ετών. Η ομάδα περιλαμβάνει τις εξής ειδικότητες: Δασολόγοι-Περιβαλλοντολόγοι, Γεωπόνοι, Οικονομολόγοι, Πολιτικοί Μηχανικοί, Διοικητικοί, Φιλόλογοι και Νομικό.

Από το 2018, η Εταιρεία λειτουργεί Παράρτημα στην Τρίπολη, το οποίο είναι πλήρως εξοπλισμένο με σύγχρονη υλικοτεχνική υποδομή και στελεχωμένο με κατάλληλες ειδικότητες, ενισχύοντας ουσιαστικά την αποτελεσματικότητα του προγράμματος.

Κεντρικός στρατηγικός στόχος της Εταιρείας είναι η συστηματική επένδυση στη γνώση, μέσω εξειδίκευσης και συνεχούς αναβάθμισης του ανθρώπινου δυναμικού της. Στο πλαίσιο αυτό, η ομάδα έργου LEADER ενισχύεται διαρκώς με εξειδικευμένη επιμόρφωση, συμμετέχοντας σε θεματικά εργαστήρια, εκπαιδευτικά προγράμματα, δράσεις εμψύχωσης, βιωματικά και άλλα σεμινάρια, καθώς και συνέδρια σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. 

Σκοπός των ανωτέρω δράσεων είναι η αύξηση της αποδοτικότητας και της συνεργασίας μεταξύ των στελεχών, η αναβάθμιση της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας της ομάδας έργου με απώτερο στόχο την υποστήριξη της τοπικής ανάπτυξης, καθώς και η προώθηση καινοτόμων παρεμβάσεων προς όφελος της τοπικής κοινωνίας.

• Υλοποίηση για πρώτη φορά προγράμματος Αλιεία και Θάλασσα με σχετικά καλές επιδόσεις.

Η Αναπτυξιακή Πάρνωνα υλοποίησε για πρώτη φορά το πρόγραμμα «Αλιεία και Θάλασσα», επιτυγχάνοντας ικανοποιητικές επιδόσεις στην απορρόφηση πόρων και στην υλοποίηση δράσεων που ενισχύουν τη βιώσιμη ανάπτυξη των παράκτιων και αλιευτικών κοινοτήτων της Ανατολικής Πελοποννήσου. Το πρόγραμμα εντάχθηκε στο πλαίσιο της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου, με στόχο την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Η εμπειρία αυτή ενίσχυσε την τεχνογνωσία της εταιρείας στον τομέα της αλιείας και άνοιξε τον δρόμο για νέες συνεργασίες και επενδύσεις.

• Σταθερή χρηματοδότηση έργων πολιτιστικής ανάπτυξης.

Η σταθερή χρηματοδότηση έργων πολιτιστικής ανάπτυξης, αποτελεί βασικό πυλώνα του Τοπικού Προγράμματος, με στόχο την ενίσχυση της πολιτιστικής ταυτότητας και της κοινωνικής συνοχής. Η αποκατάσταση, αναβάθμιση και ανάδειξη των πολιτιστικών τοπικών στοιχείων της περιοχής αποτελεί πάντα προτεραιότητα του Τοπικού Προγράμματος. Πράξεις που συνδέονται με τον πολιτισμό, με τη διατήρηση, αποκατάσταση και αναβάθμιση της πολιτιστικής κληρονομιάς, μελέτες καταγραφής και παρεμβάσεις για τη διατήρηση των πολιτιστικών χαρακτηριστικών της υπαίθρου βρίσκονται στο επίκεντρο. 

Ειδικότερα στους στόχους που τέθηκαν κι επιτεύχθηκαν σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς του δημόσιου ή του ευρύτερου δημοσίου, ή συλλόγων / οργανισμών μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, καθώς και φορέων του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού ήταν η υλοποίηση δράσεων για την αύξηση της ελκυστικότητας της περιοχής ως τόπου κατοίκησης και εργασίας, η ανάπτυξη της συνεργασίας τοπικών φορέων για την ανάδειξη της σύγχρονης ιστορίας κάθε περιοχής, η διασύνδεση των φορέων πολιτισμού με τους φορείς αναπτυξιακού σχεδιασμού, η ενίσχυση της λειτουργίας των πολιτιστικών υποδομών και η ενίσχυση της σύγχρονης πολιτιστικής δημιουργίας.

Η έκδοση του βιβλίου «MALVASIA Ο Περιώνυμος Οίνος χθες και σήμερα» και το βίντεο/ντοκιμαντέρ «Λεωνίδιο Κυνουρίας- Χώρα Πολιτισμού» παρουσιάζουν ιστορικές διαδρομές, εξιστορούν τον εξέλιξη του πολιτισμού και ενισχύουν την πολιτιστική ταυτότητα των περιοχών.

Το Μουσείο Μαθητικής Ζωής Κορακοβουνίου, ο Πολυχώρος Μνήμης και Μελέτης Γρηγορίου Λαμπράκη και η Μουσειογραφική Έκθεση Ιστορικής Μνήμης Κοσμά πέρα από τη συμβολή τους στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς αλλά και στην ενίσχυση της πολιτιστικής δραστηριότητας παράλληλα δημιουργούν πολλαπλά εκπαιδευτικά, κοινωνικά, τουριστικά και αναπτυξιακά οφέλη.

Η οικονομική ενίσχυση των μικρών πολιτιστικών συλλόγων για την προμήθεια παραδοσιακών φορεσιών και την καταγραφή της λαϊκής παράδοσης συμβάλλει στη διατήρηση της παράδοσης, στη διάσωση πολύτιμου άυλου πολιτιστικού κεφαλαίου που κινδυνεύει να χαθεί ενώ παράλληλα δημιουργεί ένα αυθεντικό τουριστικό προϊόν μέσω της προβολής της πολιτιστικής ταυτότητας.

• Υλοποίηση μεγάλου αριθμού Σχεδίων συνεργασίας (διατοπικά & διακρατικά) ως συντονιστές, με σημαντικό προϋπολογισμό και δημιουργία θεματικών δικτύων. 

Η Εταιρεία υλοποίησε συνολικά 8 Σχέδια συνεργασίας, 5 διατοπικά και 3 διακρατικά, ενώ ολοκλήρωσε μόνο την προπαρασκευαστική φάση 2 διατοπικών σχεδίων που δεν προχώρησαν σε Σχέδιο Δράσης, με συνολικό προϋπολογισμό 735.962,80€. Από τα εν λόγω έργα, τα 6 χρηματοδοτήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) ενώ τα 2 από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ), με τη συμμετοχή σημαντικού αριθμού Εταίρων ΟΤΔ. Ενδεικτικά, στο έργο «Γεύσεις Ελλήνων Εκλεκτές ΙΙ: Ελληνικός γαστρονομικός πολιτισμός», συμμετείχαν 22 ΟΤΔ από όλη τη χώρα, γεγονός που καταδεικνύει την εμβέλεια και τη δυναμική του εγχειρήματος. Παράλληλα, η Εταιρεία είχε ενεργό ρόλο ως Συντονίστρια ΟΤΔ σε 4 Σχέδια συνεργασίας, 2 διατοπικά («Γεύσεις Ελλήνων Εκλεκτές ΙΙ: Ελληνικός γαστρονομικός πολιτισμός», «Η αξία του Αποθέματος Βιόσφαιρας στην τοπική κοινότητα») και 2 διακρατικά («Μαλβαζίας Μύθος», «Say cheese! Balkan cheese»). Ως εταίρος συμμετείχε στην υλοποίηση 3 διατοπικών Σχεδίων συνεργασίας «Δρόμοι κρασιού Πελοποννήσου», «Ανάπτυξη Συνεργατισμού» και «Αλιευτικός Τουρισμός» και 1 διακρατικού σχεδίου «Blue Growth Incubators Network».

Η διατοπική και διακρατική συνεργασία ενίσχυσε την διαφοροποίηση της οικονομίας (μεταποίηση και αγροδιατροφή), τόνισε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των περιοχών, όπως η ιστορία, η πολιτιστική κληρονομιά, η φύση, ανέδειξε την γαστρονομική ταυτότητα των περιοχών και τον ειδικό θεματικό τουρισμό, συνέβαλε στην ενίσχυση επιχειρήσεων που βελτίωσαν την ελκυστικότητα της περιοχής, ανέπτυξε την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και την καινοτομία, καλλιέργησε την κουλτούρα της εξωστρέφειας, της συνεργασίας και της δικτύωσης μεταξύ περιοχών και φορέων.

Ένα επιτυχημένο παράδειγμα συνεργασίας ήταν η εμψύχωση και η δικτύωση των αλιέων στην κατεύθυνση του αλιευτικού τουρισμού, ως εναλλακτικό εισόδημα, με την παράλληλη ανάδειξη της αλιευτικής παράδοσης της κάθε περιοχής.

Ιδιαίτερης σημασίας είναι η δημιουργία των άτυπων θεματικών δικτύων που προέκυψαν από την υλοποίηση των Σχεδίων συνεργασίας: Δρόμοι κρασιού Πελοποννήσου, Plato’s Plate, Malvasia Myth Network, Διαδρομές τυριού Πελοποννήσου. Τα δίκτυα αυτά ενισχύουν τη συνεργασία μεταξύ παραγωγών, αναδεικνύοντας τα τοπικά προϊόντα και την ιστορία που τα συνοδεύει, δημιουργώντας ένα πλούσιο πολιτισμικό και γαστρονομικό αφήγημα για κάθε περιοχή.

Συνοψίζοντας, η εμπειρία των συνεργασιών συμβάλλει στην ενίσχυση της τοπικής ανάπτυξης και στην ανάδειξη της τοπικής ταυτότητας, προσφέρει οφέλη σε σχέση με τη γνώση και τις εφαρμοζόμενες μεθόδους, βελτιώνει το επίπεδο της ικανότητας για εξωστρέφεια του επιχειρηματικού τομέα, προσδίδοντας επιπλέον ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία στην τοπική ανάπτυξη.

• Επίτευξη των στόχων της καινοτομίας του τοπικού προγράμματος όπως ορίστηκε από το ΥΠΑΑΤ.

Επιτεύχθηκε ο στόχος υλοποίησης καινοτόμων παρεμβάσεων σε ποσοστό μεγαλύτερο του 5% του τοπικού προγράμματος. Σε αυτό συνέβαλαν ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις οι οποίες εισήγαγαν νέες πρακτικές, τεχνολογίες ή μοντέλα οργανωτικής ή τεχνολογικής καινοτομίας για τη λειτουργία τους, αλλά και η υλοποίηση μεγάλου αριθμού σχεδίων διατοπικής και διακρατικής συνεργασίας.

• Το πολύ μεγάλο πρόγραμμα (υπερδιπλασιασμός της αρχικής δημόσιας δαπάνης) και μεγάλος αριθμός έργων.

Το τοπικό πρόγραμμα LEADER/CLLD της Αναπτυξιακής Πάρνωνα αποτέλεσε ένα από τα πιο δυναμικά και επιτυχημένα παραδείγματα εφαρμογής της προσέγγισης «εκ των κάτω προς τα επάνω» στην αγροτική ανάπτυξη. Με στρατηγική στόχευση και αποτελεσματική διαχείριση, η Εταιρεία μέσα από συνεχείς διαβουλεύσεις και δράσεις δημοσιότητας, κατάφερε να προσελκύσει τεράστιο επενδυτικό ενδιαφέρον κυρίως ιδιωτικού αλλά και δημόσιου χαρακτήρα και σε συνδυασμό με την αγαστή συνεργασία που είχε με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, πέτυχε την υπερδέσμευση πόρων ώστε να μπορέσει να εντάξει το σύνολο των θετικά αξιολογημένων προτάσεων. 

Ως εκ τούτου, το πρόγραμμα σχεδόν διπλασίασε την αρχική κατανομή δημόσιας δαπάνης από 11.700.000,00€ σε 21.452.143,57€. Η επιτυχία του προγράμματος επιβεβαιώνει τη δυναμική της Αναπτυξιακής Πάρνωνα ως Ομάδας Τοπικής Δράσης (ΟΤΔ) και την ικανότητά της να σχεδιάζει και να υλοποιεί ολοκληρωμένες στρατηγικές τοπικής ανάπτυξης.

• Οι υψηλές επιδόσεις σε απορρόφηση πόρων (πρώτη έως την τρίτη θέση μέσα στην διάρκεια λόγω μετατροπής της Αναπτυξιακής Πάρνωνα σε Αναπτυξιακό Οργανισμό).

Η Εταιρεία σημείωσε εξαιρετικά υψηλές επιδόσεις στην απορρόφηση κοινοτικών πόρων, κατακτώντας σταθερά μία από τις πρώτες θέσεις πανελλαδικά, από την 1η έως την 3η, καθ’ όλη τη διάρκεια υλοποίησης του τοπικού προγράμματος LEADER/CLLD, παρά τις προκλήσεις της πανδημίας και τις μεταβατικές διαδικασίες της εταιρικής μετατροπής σε Αναπτυξιακό Οργανισμό. Η επίδοση αυτή επιβραβεύτηκε από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με επιπλέον κατανομή πόρων και υπερδεσμεύσεις, ενισχύοντας περαιτέρω την αναπτυξιακή δυναμική της περιοχής.

• Η υψηλή αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα των παρεμβάσεων του Τοπικού Προγράμματος της Αναπτυξιακής Πάρνωνα.

Ο βαθμός υλοποίησης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου αντανακλάται από τον δείκτη αποδοτικότητας, που προκύπτει από την επεξεργασία των δεδομένων απορρόφησης και αποτελεσματικότητας. 

Εν προκειμένω, το Τοπικό Πρόγραμμα της Αναπτυξιακής Πάρνωνα, αξιολογήθηκε από εξωτερικό αξιολογητή και όπως διαφαίνεται από πλείστα εκ των εξεταζόμενων αριθμητικών δεδομένων, η οικονομική του ολοκλήρωση (απορρόφηση), αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα, κρίνονται εξαιρετικά ικανοποιητικά, και ο αντίστοιχος δείκτης κατέγραψε υψηλή τιμή (Δείκτης Αποδοτικότητας 1 ή 100%).

• Η ένταξη του όρους Πάρνωνα- Ακρωτηρίου Μαλέα στα Αποθέματα Βιόσφαιρας MAB UNESCO

H Στρατηγική του τοπικού προγράμματος, όπως αποτυπώνεται και στον τίτλο του , Απόθεμα Βιόσφαιρας και Ζώνες Επιχειρηματικής Καινοτομίας στην Ανατολική Πελοπόννησο, εκπληρώθηκε ως προς το βασικό στόχο που ήταν η ένταξη της περιοχής του Όρους Πάρνωνα Ακρωτηρίου Μαλέα στο Παγκόσμιο Δίκτυο MAB UNESCO.

Η UNESCO υποστηρίζει τα Αποθέματα Βιόσφαιρας, ως ένα διακυβερνητικό -επιστημονικό πρόγραμμα, που ξεκίνησε το 1971, ως ένα τεράστιο φυσικό εργαστήριο παγκόσμιας εμβέλειας, στο οποίο η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος συνδυάζεται με την έρευνα, την εκπαίδευση, την επίδειξη, την τοπική συμμετοχή στην διακυβέρνηση και την αειφόρο ανάπτυξη.

Μετά από 12 χρόνια από την αρχική ιδέα ένταξης της περιοχής στην UNESCO και με τη ενεργό συμμετοχή πολλών ανθρώπων, διαβουλεύσεων  συζητήσεων και συναντήσεων με πολλούς φορείς, υποβλήθηκε με επιτυχία ο φάκελος της υποψηφιότητας για την ανακήρυξη της περιοχής του Όρους Πάρνωνα και του Ακρωτηρίου Μαλέα ως Απόθεμα Βιόσφαιρας. Η υποψηφιότητα έγινε αρχικά δεκτή από την Εθνική Επιτροπή mab UNESCO , την Επιτροπή της UNESCO στο Παρίσι και εγκρίθηκε στην Γενική Συνέλευση των MAB UNESCO τον Σεπτέμβριο του 2025 στην Κίνα. 

Η προσπάθεια, στην οποία συμμετείχαν Δήμοι, Τοπικοί Φορείς και η Περιφέρεια Πελοποννήσου ήταν πολύχρονη, ενώ υπήρχε και η υποστήριξη των Υπουργείων Περιβάλλοντος & Ενέργειας, Αγροτικής Ανάπτυξης, Πολιτισμού, Παιδείας και Ναυτιλίας & Νησιωτικής πολιτικής.

Η υποψηφιότητα, στηρίζεται στην βιοποικιλότητα της περιοχής αλλά και σε στοιχεία, όπως η ιστορία, ο πολιτισμός, ο φυσικός πλούτος και τα προϊόντα ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ) κ.α.

Η ανακήρυξη του Όρους Πάρνωνα και του Ακρωτηρίου Μαλέα ως Απόθεμα Βιόσφαιρας θα έχει πολλαπλά οφέλη για την περιοχή και βρίσκεται σε ευθεία αντιστοίχιση με τους στόχους των τοπικών προγραμμάτων LEADER.

Συγκεκριμένα θα:

• Ενισχύσει την προστασία και ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος.
• Συμβάλλει στην αναγνωσιμότητα των τοπικών προϊόντων της
• Δείξει την ενεργητικότητα, την αγαστή συνεργασία και τη δημιουργικότητα των ανθρώπων της.
• Βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της, ιδίως στον τομέα του τουρισμού.

Με την ένταξή της η περιοχή του Πάρνωνα Μαλέα, σε αυτό το δίκτυο φιλοδοξεί να συμβάλλει στο νέο place brand της Περιφέρειας Πελοποννήσου, ενώ θα αποτελέσει την τέταρτη περιοχή της χώρας μας που θα έχει ανακηρυχθεί ως Απόθεμα Βιόσφαιρας, μετά το Φαράγγι της Σαμαριάς, τον Όλυμπο και την Οροσειρά Αστερουσίων.

Το Κέντρο Διαχείρισης του Αποθέματος Βιόσφαιρας θα είναι το ανακαινισμένο κτίριο του Παλαιού Γυμνασίου στο Λεωνίδιο, ενώ το γραφείο υποστήριξης (MaB Office) θα λειτουργήσει εντός του οργανογράμματος του Αναπτυξιακού Οργανισμού Πάρνωνα.